در زندگی وظایف و واجباتی وجود دارد که مسئولیت آن مشترکاً به عهدهی زن و مرد است:تربیت فرزندان به روش اسلامیمسئولیت مشترک بین زن و شوهر است و در سال های نخست عمر کودک بخش اعظم مسئولیت تربیت به عهده ی مادر است اما شوهر هم باید در این زمینه همسرش را کمک کند سپس هنگامیکه کودک بزرگ شد باید همه مسئولیت تربیتی او را به عهده بگیرد. یکی از حقوق زوجین بر یکدیگر این است که باید هر یک از آنها محافظ و نگهدار آبرو و حیثیت دیگری باشد و هر دو باید بصورت مشترک محافظ آبرو و حیثیت فرزندانشان باشند و این امر با التزام زوجین به این گفتهی خداوند محقق میگردد که می فرماید: Tوَالْحافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالْحافِظاتِ وَالذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیراً وَالذَّاکِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَهً وَأَجْراً عَظِیماًS [احزاب: ۳۵] مردان پاکدامن و زنان پاکدامن، و مردانی که بسیار خدا را یاد میکنند و زنانی که بسیار خدا را یاد میکنند، خداوند برای همهی آنان آمرزش و پاداش بزرگی را فراهم ساخته است. لذا بر زن واجب است کسی را بدون اجازهی شوهرش به خانه راه ندهد، بدون اجازه شوهر به کسی اجازه ندهد که بر جایگاه مخصوص شوهر بنشیند، با هیچ مردی بدون ضرورت روبرو نشود مگر با اجازهی شوهر و به حجاب اسلامی پایبند باشد همچنین بر زن حرام است با کسی بجز محرمهایش در یک جا تنها بماند. امام بخاری روایت میکند که رسول خداصَلَّیاللهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ فرمود: «إِیَّاکُمْ وَالدُّخُولَ عَلَى النِّسَاءِ». فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الأَنْصَارِ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، أَفَرَأَیْتَ الْحَمْوَ؟ قَالَ: «الْحَمْوُ الْمَوْتُ». [متفق علیه؛بخاری: ۵۲۳۲، مسلم: ۲۱۷۲] «از رفتن نزد زنان [بیگانه] پرهیز کنید». مردی از انصار پرسید: ای رسول خدا! نظر شما در مورد خویشاوندان شوهر [مانند: برادر، عمو، پسر عمو و خواهر زادهی شوهر و..] چیست؟ فرمود: «هلاکت، در همین است». الْحَمْوُ: به خویشاوندان شوهر مانند برادرش، برادرزادهاش و عمو و… حَم گفته میشود که رسول خداصَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ اختلاط زن با آنان را در غیاب شوهر به مرگ تشبیه کرده است. رسول خداصَلَّیاللهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ فرمود: «…لا یَخْلُونَّ رَجُلٌ بِامْرَأَهٍ إلا وَمَعَهَا ذُو مَحْرَمٍ..»[۱] «هرگز مردی با زنی [بیگانه] خلوت نکند، مگر اینکه یکی از محارمش حضور داشته باشد.بر زوجین واجب است که خود را برای یکدیگر تمیز و آرایش کنند؛ ابن عباس رضی الله عنهما گفت: «من خودم را برای همسرم میآرایم همچنانکه او خودش را برای من مزیّن میکند». اگر زن به آنچه که مرد در حد توان خویش از روزی خداوند برایش مهیا میکند، راضی باشد شوهر نیز باید به اسباب راحتی که زن برای او آماده میکند راضی باشد و یکی از آنها دیگری را به بیش از توان او مکلف نگرداند. اگر بر زن واجب باشد که از شوهرش حرف شنوی داشته و از او در غیر معصیت اطاعت کند، او نیز چنین حقی را بر شوهرش دارد؛ زیرا زن و شوهر یک هدف مشترک دارند که عبارت است از رسیدن به خوشبختی با التزام به اقوال و افعالی که سبب رضایت خداوند باشد و چنان عمل کنند که گویا هر یک از آنها میخواهد دیگری را راضی کند و مثال آنان مانند اعضای یک بدن باشد. اولین اختلافی که ممکن است در بین زن و شوهر ایجاد شود، زمانی است که یکی از آنان با نادیده گرفتن حق دیگری از هوا و هوس خود پیروی کند و خود را ملزم به امر و قانون خداوند نداند و از بین بردن اینگونه اختلافها با بازگشت به برنامه و قانون خداوند و ترک پیروی از هوای نفس محقق میگردد. اگر بر زن واجب است که مواظب مواضعی باشد که چشم شوهرش به آن میافتد تا شوهرش در آرایش ومنزل او ناپسندی را نبیند و بهترین بو از او و منزلش به بینی شوهرش برسد، بر مرد نیز واجب است به گونهای عمل کند که همسرش چیز ناپسندی از او در بدن و عملش نبیند و بجز بوی خوش از او استشمام نکند؛ زیرا زن و مرد سبب سکینت و آرامش یکدیگرند و با دیدن یکدیگر به آرامش میرسند. اگر مرد متقی و حلال باشد، بیگمان رزق و روزی حلال برای همسرش تهیه خواهد کرد که دل همسرش بدان شادمان خواهد شد و اگر مرد در شادیها و سرگرمیهای خویش از سنت پیامبر صَلَّیاللهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ پیروی کند، این امر مایه سعادت و خوشبختی زن خواهد بود که دلش بدان آرام میگیرد.اگر بر زن واجب است که نگهدار و نگهبان مال و دارایی شوهرش باشد، زیرا مال ودارایی شوهر، روزی زن و عیال اوست که محافظت از آن بر او واجب واسراف و زیادهروی در آن حرام است همچنین بر مرد نیز واجب است آن را مطابق امر خداوند صرف هزینهها و مخارج زن و فرزندانش بنماید و از آنان غفلت نورزد و از واجبات آنان غافل نماند. اگر بر زن واجب است که در صورت غمگین بودن شوهر، اظهار شادی و خوشحالی نکند و در صورت خوشحالی شوهر، اظهار ناراحتی وغم واندوه نکند، بیگمان شوهر به رعایت این امر شایستهتر است و در غم و اندوه و شادی وخوشحالی او شریک باشد. همچنان که بر زن واجب است از حساسیت و سرزنش زیاد پرهیز کند، این امر بر شوهر واجبتر است؛ زیرا مرد برای کنترل عواطف واحساساتش تواناتر است. همچنان که بر زن واجب است برای شوهرش مانند یک همسر و یک مادر باشد بر شوهر نیز واجب است برای همسرش مانند یک شوهر و یک پد ر باشد؛ زیرا مرد همه چیز زن و آیندهی او و سرپرست خانوادهی اوست. همچنان که بر زن واجب است شوهرش را متوجه تنفیذ اوامر خداوند بنماید تا هم مواظب خانوادهاش باشد و هم در کارش خشیت الهی را داشته باشد، بر شوهر نیز واجب است همسرش را به تنفیذ اوامر خداوند راهنمایی کند تا او نیز خداوند را اطاعت و مواظب اهل و خانواده خویش باشد.[۲] خداوند میفرماید: Tوَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاهِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا لَا نَسْأَلُکَ رِزْقًا نَحْنُ نَرْزُقُکَ وَالْعَاقِبَهُ لِلتَّقْوَىS [طه: ۱۳۲] خانوادهی خود را به گزاردن نماز دستور بده (چرا که نماز مایهی یاد خدا و پاکی و صفای دل و تقویت روح است) و خود نیز بر اقامهی آن ثابت و ماندگار باش. ما از تو روزی نمیخواهیم، بلکه ما به تو روزی میدهیم. سرانجام (نیک و ستوده) از آن (اهل تقوا و) پرهیزگاری است. بر زن و شوهر واجب است که اسرار زندگی زناشویی خویش را افشا نکنند؛ چراکه این اسرار امانتی است در بین آنها و افشا کردن آن خیانت به خودشان است. رسول خدا صَلَّیاللهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ میفرماید:«إنّ شرَّ النّاس عِنْدَ الله مَنْزلَهً یَوْمَ الْقِیَامَهِ الرَّجُلُ یُفْضِی إلى امْرَأَتِهِ، وَتُفْضِی إلَیْهِ ثمَّ یَنْشُرُ سِرَّهَا»[۳] «در روز قیامت بدمنزلت ترین مردم نزد خدا کسى است که با زنِ خود آمیزش مىکند و زن با وى درمىآمیزد، آن گاه [ آن مرد] راز آن زن را فاش کند.» بر زن و شوهر واجب است که بدانند که مهمترین عنصر برای استمرار ودوام خوشبختی در زندگی عبارت است از رفاقت و دوستی پاک و صمیمیسپس احترام متقابل زوجین به ذوق وسلیقه و دیدگاه یکدیگر سپس التزام به اخلاق راست و درست و جانفدایی برای یکدیگر و مشارکت بیشتر از همه چیز مردم را به یکدیگر نزدیک میکند چه مشارکت در چند تکه نان باشد یا در فکری که در ذهن جولان میکند.
نظرات